در سال‌هایی که هنوز از آن به‌عنوان «عصر ارتباطات» یاد می‌شود و در شرایطی که نیاز به اینترنت و فضاهای مجازی برای تمام مشاغل آشکار است، دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات ادعا کرده است که طبق آمار، بیشترین مصرف اینترنت توسط کاربران خانگی در محیط‌های چت سپری می‌شود و بخش عظیمی از کاربران خانگی به سرعت بیش از 56 کیلوبیت نیاز ندارند.
اینکه عبدالمجید ریاضی، برای بیان این مطلب به کدام آمارها استناد کرده است مشخص نیست، همچنین باید پرسید که وظیفه متولیان فناوری اطلاعات ایجاد ملزومات استفاده بهینه از اینترنت است یا فراهم کردن امکانات حداقلی برای کاربران با تکیه بر آمارهای بی‌پایه.
به نظر می‌رسد که مبارزه با ورود تکنولوژی‌های ارتباطی تازه وارد همچنان به روال سابق ادامه دارد. آن زمان‌‌ها هم مردم برای نصب آنتن‌های صلیبی و استفاده از رادیو مجبور بودند از شهربانی مجوز بگیرند.
تلویزیون و ویدئو هم برای رسیدن به جایگاه امروزی از مسیری مشابه گذشتند. اما شتاب روزافزون نفوذ کانال‌های ارتباطی در دنیا منتظر بخشنامه و دستورالعمل نمی‌ماند. اینترنت در میان تمام بی‌تفاوتی‌ها راه خودش را باز میکند؛ آمار رو به رشد کاربران فضای مجازی، حتی با وجود تمام محدودیت‌ها، نشان از آن دارد.
توسعه در انتظار خطوط پرسرعت
امروزه یکی از شاخصههای توسعه جوامع تعداد کاربران اینترنت پرسرعت است و ایران در این زمینه حتی در خاورمیانه نیز رتبه پایینی دارد. رئیس انجمن شرکت‌های اینترنتی با اشاره به کیفیت نامناسب خدمات اینترنتی در کشور می‌گوید:«با آنکه تلاش‌های زیادی برای ارائه اینترنت پرسرعت به کاربران صورت گرفته است، در خوشبینانه‌‌ترین حالت فقط ۱۰۰هزار کاربر خطوط اینترنت پرسرعت در کشور وجود دارد که این تعداد در مقایسه با کل کاربران رقم بسیار ناچیزی است.»
مسعود ریاضیات با تاکید بر سرعت پایین اینترنت در سرویس «دایال آپ» برای مصارف کاربران خانگی ادامه می‌دهد:«با کارت‌های اینترنت فقط می‌توان به انجام کارهای محدودی مانند باز کردن چند صفحه«وب» معمولی، چت و چک کردن پست الکترونیکی پرداخت. به عبارت دیگر، با این سرعت پایین اینترنت، استفاده از بسیاری از کاربردهای این شبکه مانند آموزش الکترونیکی امکان‌پذیر نیست.»
بر اساس سند چشم‌انداز 20 ساله، در سال 1404 کشور باید در 5 فناوری از جمله فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای رتبه اول در منطقه باشد و همین امر اهمیت پرداختن به فناوری اطلاعات را مشخص میکند.
حمید ضیایی‌پرور، پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیکی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در این‌باره می‌گوید:«در سال 2007 تنها 465 هزار نفر معادل هفت‌دهم درصد از کل کشور به اینترنت پر سرعت دسترسی داشتند و قطعی‌های اینترنت و اختلالات کیفی باعث ضربه زدن جدی به این حوزه شده است.»
به گفته وی، یکی از بخشنامه‌های جنجال‌برانگیز در این حوزه، محدودیت اینترنت کشور به سرعت 128 کیلوبیت است و جالب اینجاست که مدتی یکی از مقامات عالی وزارت ارتباطات در مصاحبه‌های خود تمایل سرعت اینترنت را به 56 کیلوبیت اعلام کرده و هنوز شفاف‌سازی مناسبی در این زمینه انجام نداده است.
با آنکه ایران اکنون بیش از 18 میلیون نفر کاربر اینترنت دارد، اما ضریب نفوذ آن 34 درصد است که در بهترین وضعیت رتبه ایران از پله پنجم بالاتر نمی‌آید و این با توجه به اهداف سند بیست‌ساله نمی‌تواند قابل قبول باشد.
ضیایی‌پرور درباره ادعاهای موجود درباره تامین پهنای باند و کافی بودن سرعت اینترنت در ایران می‌گوید:«اینترنت مانند یک جاده است که تبادل اطلاعات از آن صورت می‌گیرد و صرف ادعای ایجاد کردن این جاده نمی‌تواند به معنای فراهم کردن پهنای باند مناسب برای کاربران باشد.»
حالا که انحصار تامین پهنای باند در اختیار دولت است، بد نیست که گوشه‌چشمی هم به کشورهای بغل گوشمان(مثل امارات و ترکیه) داشته باشد تا حداقل دستی برای بیشتر شدن سرعت اینترنت بالا بزند.
دولت الکترونیک و اینترنت کم‌سرعت
«دولت الکترونیک» این روزها نقل خیلی از محافل است. واژه‌ای که به عنوان نمادِ پیشرفت مطرح می‌شود. هر چند که تلاش‌هایی در زمینه دستیابی به این هدف انجام شده، اما نبود زیرساخت‌های مناسب بر دشواری راه افزوده است. «شهرام شریف»، مدیر سایت ITiran معتقد است که دولت متوجه شده که باید بسیاری از سرویس‌دهی‌ها را توسط اینترنت انجام دهد تا بار مراجعات حضوری و بورکراسی را کاهش دهد؛ اما هنگامی که به خاطر نبود اینترنت‌های پرسرعت باید به طور مثال برای ثبت‌نام در پروژه دریافت کارت‌سوخت یا دریافت جواب کنکور یا حتی پرداخت قبوض زمان زیادی صرف کرد، مردم تمایلی به استفاده از این خدمات نشان نمی‌دهند و همان روش‌های سنتی را ترجیح خواهند داد.
مسعود ریاضیات نیز با اشاره به بحث ایجاد دولت الکترونیکی در کشور اظهار میکند:«دولت گام‌هایی برای ایجاد دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک و دانشگاه‌های مجازی برداشته است، اما با محدودیت سرعت برای کاربران خانگی که بخش عمده‌ای از مخاطبان این طرح‌ها هستند، نمی‌توان به فرهنگ سازی برای استفاده از این برنامه‌ها پرداخت. همچنین برنامه‌های زیادی در کشور در زمینه دولت الکترونیکی و آموزش الکترونیکی در حال انجام است اما متاسفانه پایین بودن سرعت اینترنت یکی از بزرگترین مشکلات در بکارگیری آنها است.»
کاربران خانگی؛ بزرگترین مصرف‌کنندگان اینترنت
هرچند که همواره کاربران خانگی اینترنت مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند، تا جایی که دبیر شورای عالی فناوری‌اطلاعات آنها را به خاطر اهمیت پایین کارشان بی‌نیاز از اینترنت‌های پرسرعت دانسته، اما این گروه در واقع مهمترین و بزرگترین دسته مخاطب دولت الکترونیک هستند.
مدیر سایت ITiran با تاکید بر این که کاربران خانگی سال‌های پیش، امروز گردانندگان اصلی فناوری در ایران هستند، تصریح میکند:«باید در نظر داشت در وهله اول بزرگترین تولیدکنندگان محتوا در اینترنت کاربران خانگی هستند. همچنین درصد بسیار بالایی از کل کاربران شبکه جهانی اینترنت را همین کاربران به خود اختصاص می‌دهند. نکته دیگر این است که کم اهمیت دانستن ایمیل و چت نشان از ناآگاهی گوینده دارد، چرا که یکی از مهمترین کاربری‌های اینترنت برقراری ارتباطات میان‌فردی است.»
شریف ادامه می‌دهد:«کاربران تازه‌کار نیز با استفاده از همین کارآیی اینترنت است که با فضای مجازی آشنا می‌شوند و پس از طی مدتی می‌آموزند که از دیگر مزایای اینترنت مانند آموزش الکترونیکی بهره گیرند.»
به نظر می‌آید کاربران اینترنت حتی از نوع خانگی آن، درک بهتری از اینترنت و استفاده از آن دارند تا متولیانی که با نگاهی حاکی از ترس و تردید به شیوع پدیده‌ای می‌نگرند که در مورد آن دانش محدودی دارند. شاید لازم باشد به جای تقابل با همه‌گیر شدن استفاده از این فناوری، برای بهبود و ارتقای کیفی و کمی آن در جامعه از کارشناسان و متخصصان بهره گرفته شود تا کشور یکی از مهمترین شاخصههای توسعه را به خاطر لجبازی ساده از دست ندهد.
در سال‌هایی که هنوز از آن به‌عنوان «عصر ارتباطات» یاد می‌شود و در شرایطی که نیاز به اینترنت و فضاهای مجازی برای تمام مشاغل آشکار است، دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات ادعا کرده است که طبق آمار، بیشترین مصرف اینترنت توسط کاربران خانگی در محیط‌های چت سپری می‌شود و بخش عظیمی از کاربران خانگی به سرعت بیش از 56 کیلوبیت نیاز ندارند.
اینکه عبدالمجید ریاضی، برای بیان این مطلب به کدام آمارها استناد کرده است مشخص نیست، همچنین باید پرسید که وظیفه متولیان فناوری اطلاعات ایجاد ملزومات استفاده بهینه از اینترنت است یا فراهم کردن امکانات حداقلی برای کاربران با تکیه بر آمارهای بی‌پایه.
به نظر می‌رسد که مبارزه با ورود تکنولوژی‌های ارتباطی تازه وارد همچنان به روال سابق ادامه دارد. آن زمان‌‌ها هم مردم برای نصب آنتن‌های صلیبی و استفاده از رادیو مجبور بودند از شهربانی مجوز بگیرند.
تلویزیون و ویدئو هم برای رسیدن به جایگاه امروزی از مسیری مشابه گذشتند. اما شتاب روزافزون نفوذ کانال‌های ارتباطی در دنیا منتظر بخشنامه و دستورالعمل نمی‌ماند. اینترنت در میان تمام بی‌تفاوتی‌ها راه خودش را باز میکند؛ آمار رو به رشد کاربران فضای مجازی، حتی با وجود تمام محدودیت‌ها، نشان از آن دارد.
توسعه در انتظار خطوط پرسرعت
امروزه یکی از شاخصههای توسعه جوامع تعداد کاربران اینترنت پرسرعت است و ایران در این زمینه حتی در خاورمیانه نیز رتبه پایینی دارد. رئیس انجمن شرکت‌های اینترنتی با اشاره به کیفیت نامناسب خدمات اینترنتی در کشور می‌گوید:«با آنکه تلاش‌های زیادی برای ارائه اینترنت پرسرعت به کاربران صورت گرفته است، در خوشبینانه‌‌ترین حالت فقط ۱۰۰هزار کاربر خطوط اینترنت پرسرعت در کشور وجود دارد که این تعداد در مقایسه با کل کاربران رقم بسیار ناچیزی است.» مسعود ریاضیات با تاکید بر سرعت پایین اینترنت در سرویس «دایال آپ» برای مصارف کاربران خانگی ادامه می‌دهد:«با کارت‌های اینترنت فقط می‌توان به انجام کارهای محدودی مانند باز کردن چند صفحه«وب» معمولی، چت و چک کردن پست الکترونیکی پرداخت. به عبارت دیگر، با این سرعت پایین اینترنت، استفاده از بسیاری از کاربردهای این شبکه مانند آموزش الکترونیکی امکان‌پذیر نیست.»
بر اساس سند چشم‌انداز 20 ساله، در سال 1404 کشور باید در 5 فناوری از جمله فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای رتبه اول در منطقه باشد و همین امر اهمیت پرداختن به فناوری اطلاعات را مشخص میکند.
حمید ضیایی‌پرور، پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیکی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در این‌باره می‌گوید:«در سال 2007 تنها 465 هزار نفر معادل هفت‌دهم درصد از کل کشور به اینترنت پر سرعت دسترسی داشتند و قطعی‌های اینترنت و اختلالات کیفی باعث ضربه زدن جدی به این حوزه شده است.»
به گفته وی، یکی از بخشنامه‌های جنجال‌برانگیز در این حوزه، محدودیت اینترنت کشور به سرعت 128 کیلوبیت است و جالب اینجاست که مدتی یکی از مقامات عالی وزارت ارتباطات در مصاحبه‌های خود تمایل سرعت اینترنت را به 56 کیلوبیت اعلام کرده و هنوز شفاف‌سازی مناسبی در این زمینه انجام نداده است.
با آنکه ایران اکنون بیش از 18 میلیون نفر کاربر اینترنت دارد، اما ضریب نفوذ آن 34 درصد است که در بهترین وضعیت رتبه ایران از پله پنجم بالاتر نمی‌آید و این با توجه به اهداف سند بیست‌ساله نمی‌تواند قابل قبول باشد.
ضیایی‌پرور درباره ادعاهای موجود درباره تامین پهنای باند و کافی بودن سرعت اینترنت در ایران می‌گوید:«اینترنت مانند یک جاده است که تبادل اطلاعات از آن صورت می‌گیرد و صرف ادعای ایجاد کردن این جاده نمی‌تواند به معنای فراهم کردن پهنای باند مناسب برای کاربران باشد.»
حالا که انحصار تامین پهنای باند در اختیار دولت است، بد نیست که گوشه‌چشمی هم به کشورهای بغل گوشمان(مثل امارات و ترکیه) داشته باشد تا حداقل دستی برای بیشتر شدن سرعت اینترنت بالا بزند.
دولت الکترونیک و اینترنت کم‌سرعت
«دولت الکترونیک» این روزها نقل خیلی از محافل است. واژه‌ای که به عنوان نمادِ پیشرفت مطرح می‌شود. هر چند که تلاش‌هایی در زمینه دستیابی به این هدف انجام شده، اما نبود زیرساخت‌های مناسب بر دشواری راه افزوده است. «شهرام شریف»، مدیر سایت ITiran معتقد است که دولت متوجه شده که باید بسیاری از سرویس‌دهی‌ها را توسط اینترنت انجام دهد تا بار مراجعات حضوری و بورکراسی را کاهش دهد؛ اما هنگامی که به خاطر نبود اینترنت‌های پرسرعت باید به طور مثال برای ثبت‌نام در پروژه دریافت کارت‌سوخت یا دریافت جواب کنکور یا حتی پرداخت قبوض زمان زیادی صرف کرد، مردم تمایلی به استفاده از این خدمات نشان نمی‌دهند و همان روش‌های سنتی را ترجیح خواهند داد.
مسعود ریاضیات نیز با اشاره به بحث ایجاد دولت الکترونیکی در کشور اظهار میکند:«دولت گام‌هایی برای ایجاد دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک و دانشگاه‌های مجازی برداشته است، اما با محدودیت سرعت برای کاربران خانگی که بخش عمده‌ای از مخاطبان این طرح‌ها هستند، نمی‌توان به فرهنگ سازی برای استفاده از این برنامه‌ها پرداخت. همچنین برنامه‌های زیادی در کشور در زمینه دولت الکترونیکی و آموزش الکترونیکی در حال انجام است اما متاسفانه پایین بودن سرعت اینترنت یکی از بزرگترین مشکلات در بکارگیری آنها است.»
کاربران خانگی؛ بزرگترین مصرف‌کنندگان اینترنت
هرچند که همواره کاربران خانگی اینترنت مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند، تا جایی که دبیر شورای عالی فناوری‌اطلاعات آنها را به خاطر اهمیت پایین کارشان بی‌نیاز از اینترنت‌های پرسرعت دانسته، اما این گروه در واقع مهمترین و بزرگترین دسته مخاطب دولت الکترونیک هستند.
مدیر سایت ITiran با تاکید بر این که کاربران خانگی سال‌های پیش، امروز گردانندگان اصلی فناوری در ایران هستند، تصریح میکند:«باید در نظر داشت در وهله اول بزرگترین تولیدکنندگان محتوا در اینترنت کاربران خانگی هستند. همچنین درصد بسیار بالایی از کل کاربران شبکه جهانی اینترنت را همین کاربران به خود اختصاص می‌دهند. نکته دیگر این است که کم اهمیت دانستن ایمیل و چت نشان از ناآگاهی گوینده دارد، چرا که یکی از مهمترین کاربری‌های اینترنت برقراری ارتباطات میان‌فردی است.»
شریف ادامه می‌دهد:«کاربران تازه‌کار نیز با استفاده از همین کارآیی اینترنت است که با فضای مجازی آشنا می‌شوند و پس از طی مدتی می‌آموزند که از دیگر مزایای اینترنت مانند آموزش الکترونیکی بهره گیرند.»
به نظر می‌آید کاربران اینترنت حتی از نوع خانگی آن، درک بهتری از اینترنت و استفاده از آن دارند تا متولیانی که با نگاهی حاکی از ترس و تردید به شیوع پدیده‌ای می‌نگرند که در مورد آن دانش محدودی دارند. شاید لازم باشد به جای تقابل با همه‌گیر شدن استفاده از این فناوری، برای بهبود و ارتقای کیفی و کمی آن در جامعه از کارشناسان و متخصصان بهره گرفته شود تا کشور یکی از مهمترین شاخصههای توسعه را به خاطر لجبازی ساده از دست ندهد.
